? หมอบ ? ?อย่างเต็มใจ?..ทำอย่างไรดี? ? (1)


ในแวดวงคนเลี้ยงหมา ทั้งเจ้าของหมาและผู้ฝึกทุกคน ต่างรู้กันดีว่าในงานฝึกอารักขา(ชุท) การฝึกให้หมาเต็มใจ ? หมอบ ? ได้อย่างสมบูรณ์แบบนั้น ยากเย็นแสนเข็ญขนาดไหน (โดยเฉพาะ Handler ที่นำสุนัขเข้าแข่งขันในงานแข่งอารักขา) ทำอย่างไรเล่า หมาจึงจะหมอบอย่างรวดเร็วทันทีที่ได้ยินคำสั่ง (เพียงครั้งเดียว) สำนวนกรรมการฝึกจะบอกว่า ?ราวกับถูกยิงร่วง(ลงมาอยู่ในท่าหมอบ)? ได้อย่างเต็มอกเต็มใจ ด้วยความตื่นตัวแต่สงบนิ่งอยู่ในท่าเดิม หมาต้อง เชื่อฟังและปฏิบัติตาม ?คำสั่ง? เท่านั้น ไม่มีการแสดงท่าทาง,ส่งสัญญาณใดๆ จาก Handler ทั้งสิ้น แม้แต่ในสนามแข่งขันระดับชาติ และนานาชาติ ที่ผู้เข้าแข่งขันแต่ละทีม ส่วนใหญ่จะมีประสบการณ์ทั้งการสอบการแข่งขัน และการฝึกซ้อมกันมาอย่างหนักๆ ก็ยังมีหมาน้อยตัวนักที่จะทำได้สมบูรณ์แบบ หมาทุกตัวที่หมอบตามคำสั่ง?.แม้จะช้า , ลังเล , ไม่เต็มใจ , อย่างไรก็ตาม??.มักจะได้รับเสียงปรบมือให้กำลังใจจากผู้ชมในสนามเสมอ , โดยเฉพาะ การสั่งหมอบในแบบฝึกหัด ?ส่งไปข้างหน้า? (Vorous) หมาตัวที่ทำได้ดี จะได้รับการปรบมือชมเชยและโห่ร้องให้กำลังใจเสียงดังกึกก้องทีเดียว

สำหรับงานอารักขาหรือกีฬาชุทซ์ฮุนด์ การหมอบ มีอยู่ในทุกขั้นตอน นับตั้งแต่ ตอน ก งานสะกดรอย (Tracking) หมาจะต้อง หมอบเมื่อพบของทุกชิ้น ตอน ข. งานเชื่อฟังคำสั่ง (Obedience) หมาต้องหมอบตามคำสั่งขณะกำลังวิ่ง,สั่งไปข้างหน้าแล้วสั่งหมอบ , หมอบคอย ช่วงยาวระหว่างมีหมาตัวอื่นทดสอบอยู่ในสนาม และตอน ค. งานต่อสู้ป้องกัน (Protection) หมาต้อง หมอบตามคำสั่งก่อน Handler เข้าค้นตัว Helper ทุกครั้ง นอกจากนี้ ในการฝึกประจำวัน หรือในสถานะการณ์อื่น ๆ ที่ต้องการให้หมาอยู่ภายใต้การควบคุมอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด Handler จะต้องใช้คำสั่ง ?หมอบ? เท่านั้น


? หมาที่ได้รับการฝึกให้เข้าใจ คำสั่ง ?หมอบ? อย่างดีจริงๆ จะหมอบลงทันที อย่างสงบและรออยู่ในท่านั้น จนกว่าจะได้รับคำสั่งอื่นต่อไป

การรฝึกแบบเก่า หรือการฝึกในระบบ ?ทำผิด-ลงโทษ? นั้นสอนหมาให้หมอบโดยใช้กำลัง
บังคับ ด้วยการกดที่หลัง,ดึงโซ่คอลงให้ติดพื้น บางครั้งอาจมีการกระแทกหมาลงไปทั้งตัวให้ติดพื้น หมาก็จะเข้าใจว่าติดพื้นไว้จะปลอดภัย กว่าการยืน , เพราะไม่ถูกทำโทษให้เจ็บตัว ดังนั้นเมื่อใช้คำสั่งเรียกหมา หมาก็กลัวจะถูกทำโทษ เพราะต้องลุกขึ้น ยืนก่อน หมามักจะลังเลสับสนตรงจุดนี้ ว่า ?ถ้าลุกขึ้นยืน จะถูกทำโทษหรือเปล่า? หมาส่วนใหญ่จะไม่กล้าลุกขึ้นที่ใจกล้าหน่อย ก็จะค่อยๆ ลุกขึ้นช้าๆ ค่อยวิ่งเหยาะๆ แบบดูท่าทีว่า ?ถ้าเข้าไปหาเขาแล้วจะถูกอัดไหมนี่ เพราะที่แรกโดนเขาอัดให้หมอบลง แล้วอยู่ๆ ก็เรียกมาหา แล้วถ้าไม่ลุกขึ้นมาจะมาหาเขาได้อย่างไรล่ะ ?


คราวนี้ผู้ฝึกจึงต้องใช้กำลัง ทำให้หมาลุกขึ้นแล้วเข้ามาหาโดยอาจจะใช้สายจูงยาว ลากหมาเข้ามาหาตัว แม้หมาจะเข้ามาถึงตัวผู้ฝึกได้ แต่ก็จะแฝงด้วยความกลัวตลอดเวลา และหมาจะไม่มีวันเข้าใจความหมายของการ ?หมอบนิ่งอยู่กับที่อย่างสงบ (เพื่อรอคำสั่งต่อไป)? หมาบางตัวสับสนมากจนลุกขึ้นเองจากท่าหมอบแล้ววิ่งหนีไปทางอื่นก็มี ผู้ฝึกก็จะต้องใช้กำลังรุนแรงในการบังคับหมาเพื่อไม่ให้ลุกขึ้นจากท่าหมอบ ทำให้ทั้งหมาและผู้ฝึก ต่างก็ตกอยู่ในบรรยากาศที่ตึงเครียดในระหว่างการฝึก ผลคือแม้บางครั้งหมาอาจจะทำได้ แต่การแสดงออกของหมา จะไม่น่าดูเลย ไม่ร่าเริง ตื่นตัว เต็มอกเต็มใจ ทำตามคำสั่ง , แต่จะเชื่องช้า หงอยเหงา และมีอาการหวาดกลัว ไม่มั่นใจว่าจะเกิดอะไรขึ้นต่อไป ภายใต้บรรยากาศการฝึกที่ตึงเครียดของผู้ฝึก,ความกังวลสับสนของหมา ทำให้เกิดปัญหาติดตามมาอีกมากมาย ในการฝึกหมอบสำหรับแต่ละขั้นตอน เช่น การหมอบคอยช่วงยาวมีปัญหาแน่ถ้าหมากลัวผู้ฝึก (หมอบเมื่อได้รับคำสั่ง แต่ลุกขึ้นวิ่งหนีเมื่อผู้ฝึกเดินห่างไป) การหมอบ เมื่อพบของในการสะกดรอย ถ้าหมาไม่มั่นใจหรือสับสน หมาอาจไม่กล้าหมอบลง (เพราะไม่มีคำสั่ง) หรือ หมอบลงแล้วไม่กล้าลุก (กลัวถูกทำโทษ) หรือลุกขึ้นแล้วไม่กล้าเข้ามาหาผู้ฝึก ยิ่งหมาทำพลาด(เพราะไม่มั่นใจ) ผู้ฝึกยิ่งทำโทษหนักขึ้น รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ หมาก็จะยิ่งงันงกตกใจหวาดกลัวยิ่งขึ้นเรื่อยๆ เป็นปัญหาลูกโซ่ต่อๆ ไปไม่มีสิ้นสุด

การฝึกแบบใหม่ สอนให้หมาเข้าใจด้วยการจูงใจหรือการฝึกในระบบ ?ทำสำเร็จ-ได้รางวัล? , โดยทำให้หมารู้สึกดี เมื่อทำสำเร็จ หรือทำถูกต้อง สร้างบรรยากาศการฝึก ให้หมาอยากทำ ในสิ่งที่ถูกต้อง (คือสิ่งที่เราต้องการ) ทำให้หมาเข้าใจว่า การหมอบอย่างสงบนิ่ง เป็นการรอคอยสำหรับสิ่งพิเศษที่จะตามมาคือ ของกินที่หมาชอบมากที่สุด ยิ่งหมอบนิ่ง อยู่ได้นานเท่าไร ก็จะยิ่งได้กินของชอบมากขึ้น ให้หมาเกิดความรู้สึกว่า การหมอบนิ่งของมัน เป็นเหมือนการอ้อนขอกินของกินสุดโปรดจากผู้ฝึก??.และถ้ามันทำดี(คือหมอบให้นิ่งสงบที่สุด) ผู้ฝึกก็จะใจดี ให้มันได้กินของชอบทุกครั้งไป เป็นการสร้างบรรยากาศในการฝึกที่ดีทั้งในความรู้สึกของหมาและผู้ฝึก หมาจะนิ่งสงบ รอคอยคำสั่ง(หรือรางวัลที่จะต้องได้รับแน่นอนถ้ามันทำดี)อย่างมั่นใจ และกระตือรือร้นรอคอยสิ่งดีๆ ที่จะตามมา

การฝึกให้ได้ผลดี หมาควรจะกำลัง ?หิว? หรือมีความ ?อยากกิน? มากพอ การฝึกในเวลาให้อาหารจะได้ผลดีทีเดียว เพราะเป็นช่วงเวลาที่หมามีความมั่นใจว่าจะมีสิ่งดีๆ เกิดขึ้นแน่ คือได้กินอาหาร

แนวคิดหรือเป้าหมายของการฝึกนี้ คือการสอนให้หมารู้ว่า การหมอบลงอย่างรวดเร็ว(ตามคำสั่ง) จะทำให้มันได้กินของชอบ (ที่จะมากองอยู่ระหว่างขาหน้าของมัน) เสมอ และถ้ายังคงหมอบนิ่งอยู่ต่อไปก็จะได้กินของชอบไปเรื่อยๆ เป็นระยะๆ ทิ้งช่วงเวลาในการให้กินอาหารให้นานขึ้นที่ละน้อย จนหมาสามารถหมอบนิ่งอยู่ที่เดิมได้นานตามที่ผู้ฝึกต้องการ หมาจะเต็มใจหมอบ (ขออาหาร) เพื่อคอยคำสั่งต่อไป??.ที่เมื่อทำตามแล้วต้องได้รับรางวัล(อาหาร) อีก

ในที่สุดหมาจะได้รับคำสั่งให้ลุกขึ้นจากท่าหมอบและได้รับรางวัล (อาหาร) หรือคำสั่งให้?พัก? ซึ่งจะกล่าวในภายหลัง ด้วยแนวคิดนี้ หมาจะเรียนรู้การหมอบ ด้วยความเข้าใจและเต็มใจทำ โดยแทบไม่มีข้อผิดให้ต้องแก้ไข (ทำโทษ) กันเลย

เราจะปล่อยให้หมาได้ทำท่าทางต่างๆ ตามใจมันแต่ไม่มีการให้รางวัล???.จนกว่า??มันจะทำท่าหมอบอย่างถูกต้อง ตามที่เราต้องการเท่านั้น จึงจะได้รางวัล ทำซ้ำๆ ไปเรื่อยๆ จนหมาเรียนรู้ได้เอง

บางที อาจมีคนมายืนดู เราฝึกหมอบ (แบบธรรมชาติ) นี้ แล้ววิพากษ์วิจารณ์ติโน่น , ตินี่ต่างๆ นานา ก็จงอดทนทำไป การที่เราปล่อยให้หมาทำท่าทางต่างๆ ตามใจมันนั้นอาจดูไม่น่าจะเป็น ?การฝึกหมา? ในทรรศนะของ ?ครูฝึก? ส่วนใหญ่ แต่อย่าลืมว่า เป้าหมายของเราคือ ให้หมาหมอบลงอย่างรวดเร็วและถูกต้อง ด้วยความเต็มใจ ทันทีที่เราสั่ง คนที่มาดู จะเห็นภาพหมา หมอบขาหน้าลง-แต่ก้นโด่งขึ้น หรือ หมอบแบบพับเพียบ หรือหมอบลงแล้วเอามือเขี่ยเพื่อคุ้ยอาหารออกจากมือเรา หรือทำท่าทางแปลกๆ อีกหลายๆ อย่าง ในระหว่างการฝึก โดยเราไม่แก้ไขจัดท่าทางให้หมาเสียใหม่ให้ถูกต้อง ภาพที่ออกมาคือ ?เออ ! ไอ้นี่มันฝึกหมายังไงของมัน,หมามันอยากทำอะไรก็ปล่อยมันทำ,ยังงี้เมื่อไหร่มันจะทำได้ซักที (วะ)? แต่คนที่มาดู??.ได้มองข้ามจุดเล็กๆ ที่??เมื่อหมา หมอบได้ถูกต้อง (แม้สัก 1 ใน 20 ครั้ง) เราจะให้รางวัลมัน (เปิดมือออกให้มันได้กินอาหาร) ทันทีทุกครั้งไป

ดังนั้น อย่าท้อแท้?หวั่นไหวกับคำติเตียนวิพากวิจารณ์ (จากผู้ไม่เกี่ยวข้อง) จงตั้งใจ?..อดทน?..คอยสังเกตหมาของเราไว้ให้ดีถ้าเขาทำไม่ถูกต้องอย่างใจคิด ก็นำเขากลับมาเริ่มทำใหม่ ซ้ำไปเรื่อยๆ ต้องมีสักครั้งที่เขาทำได้ดีเมื่อนั่นแหละจงรีบให้รางวัลเขาโดยเร็วที่สุด??..ในไม่ช้าคุณจะต้องทึ่งกับความสามารถในการเรียนรู้ ของหมาของคุณ ซึ่งก็เป็นคุณสมบัติเด่นตามธรรมชาติอีกประการหนึ่งของหมา

การเตรียมงาน เพื่อฝึกโดยใช้อาหาร

ต้องมีการเตรียมเนื้อเตรียมตัวกันหน่อย ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงการเตรียมหั่นไส้กรอกไว้เป็นของล่อ หรือเตรียมตั้งนาฬิกาปลุกไว้จะได้ตื่นแต่เช้ามาปลุกหมาไปฝึก?...แต่เป็นการเตรียมสร้างพื้นฐานกระบวนการเรียนรู้ตามธรรมชาติที่เราต้องนำออกมาใช้ในการฝึกแบบนี้ ก่อนอื่นคุณต้องหาวิธีที่เหมาะสม ทีจะทำให้หมารู้สึกหิวหรือมีความ ?อยากกิน?(Food drive) พอสำหรับการฝึก? คงไม่ถึงขั้นให้มันอดข้าวเย็น ซึ่งจะทำให้หมาหิวเกินไปจนไม่มีอารมณ์จะทำอย่างอื่น คุณอาจจัดตารางเวลาอาหารของหมาเสียใหม่ เช่นร่นเวลาอาหารเย็นให้เร็วขึ้นเมื่อถึงตอนเช้าหมาจะเริ่มหิวเร็วกว่าปกติซึ่งเป็นเวลาฝึกพอดี เป็นต้น เยอรมัน

เช็พเพอดที่เป็นปกติทั่วๆไปมักจะอยากกินตลอดเวลา , กินได้ทั้งวัน (ไม่นับเยอรมันเช็พเพอดที่ป่วย)

ต้องสอนให้หมารู้ว่ารางวัลหรือของกินมาจากเรา(ผู้ฝึก)แต่ผู้เดียวเท่านั้น ให้สุนัขเรียนรู้ด้วยตัวเองจากสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในสภาวะปกติประจำวัน เราต้องปฏิบัติต่อหมาด้วยความสงบเยือกเย็นระหว่างการฝึกในขั้นนี้ โดย เมื่อถึงเวลาอาหารตามปกติของหมาเราก็ ถือชามอาหารออกมาให้หมาเห็น แล้วหันหลังเดินจากหมาไป จากจุดที่เคยให้มันกิน หมาที่กำลังหิวก็จะเดินตามไป, ตาก็จะมองเราไปด้วย, คิดไปด้วยว่า ?เอ,อาหารของเราอยู่ในชามรึเปล่า? รึว่าเจ้านายกำลังจะไปเอาอาหารมาจากไหนให้เรา? ? เมื่อเห็นมันทำท่าสงสัยเต็มที่ ก็ทำให้มันหายสงสัย โดยหยิบอาหารในชาม ส่งให้มันกินจากมือ คราวนี้มันแน่ใจแล้วว่าเรามีอาหาร ก็ปล่อยให้มันกระโดดโลดเต้นตะเกียกตะกาย (ด้วยความอยากกิน) บ้างพอหอมปากหอมคอ เพื่อให้มันพุ่งความสนใจมาที่เรามากขึ้น แล้วหยิบอาหารส่งให้มันกินจากมือ ไปเรื่อยๆ จนหมดชาม (เท่ากับอาหาร 1 มื้อ ของหมา) โดยต้องให้หมาพุ่งความสนใจมาที่เราอย่างเต็มที่จริงๆ (มองหน้าเราอย่างใจจดใจจ่อ) เท่านั้นจึงจะหยิบอาหารให้ ถ้ามันหันไปสนใจอย่างอื่น อย่าหยิบอาหารให้มันเป็นอันขาดอย่าไปชวนหมาเล่นเสียเอง (เช่น ยั่วแหย่ให้มันอยากกิน โดยเอาอาหารออกมาแล้วชะงักไว้ไม่ให้มันกินหรือพูดคุยโน่นนี่กับมัน) ต้องทำด้วยความสงบ, เงียบที่สุดให้หมาเรียนรู้ด้วยตัวเองว่า เมื่อไรที่มันพุ่งความสนใจมาที่เราอย่างเต็มที่, เมื่อนั้นมันจะได้กินอาหาร

ถ้ารู้สึกว่า หมาทำท่าเหมือนยังไม่อยากกิน,ไม่หิว(ไม่สนใจติดตามเราเพื่อขออาหารกิน) ก็เอาอาหารไปเก็บก่อน เมื่อกะว่าหมาน่าจะรู้สึกหิวแล้ว, ก็ค่อยเอาออกมาลองใหม่ ภายในเวลาไม่เกิน 2-3 วัน หมาจะเริ่มแสดงอาการเรียกร้องมากขึ้นเพื่อขออาหารจากเรา หมาจะเรียนรู้แล้วว่าการสนใจเราอย่างเต็มที่จะทำให้ได้กินอาหาร ไม่ช้ามันก็จะตามคุณแจ เมื่อนั้นแหละก็จะเริ่มฝึกขั้นตอนสำคัญคือการ?หมอบ?ต่อไปได้แล้ว

แนวทางขั้นพื้นฐานของการฝึก ?หมอบ?

? การจำกัดทางเลือก : การฝึกแบบนี้จะประสบความสำเร็จได้ ก็ต่อเมื่อหมาได้เคยลองขอกินอาหารด้วยการแสดงออกหลายๆ แบบมาแล้ว เช่นการเขี่ยหรือ,ดมมือเรา,เอาจมูกดันมือเราฯลฯ ซึ่งการปล่อยให้หมาทำอะไรตามใจชอบอย่างนี้ เป็นสิ่งที่ผู้ฝึกแบบเก่า (แบบบังคับ) แทบจะรับไม่ได้เอาเลย แต่นี่คือส่วนสำคัญที่สุดของการฝึกแบบนี้ก็ว่าได้เพราะแนวคิดคือ ต้องให้หมารู้ว่าการแสดงออกแบบอื่นๆ ของมันไม่นำไปสู่ความสำเร็จ(ได้กินอาหาร) เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่จำกัดวง ให้หมาเข้าใจได้อย่างชัดเจน แสดงว่าต้องท่าทางอย่างไร จึงจะนำไปสู่ความสำเร็จ (ได้กินอาหาร) หัวใจของการฝึกที่เราต้องทำความเข้าใจให้ได้ คือ หมาจะต้องตัดสินใจเลือกที่จะหมอบ แม้มันจะรู้ว่ามันอาจทำท่าทางอื่นๆ ก็ได้ งานของเรา (ผู้ฝึก) คือทำให้มันเต็มใจที่จะเลือกทำในสิ่งที่ถูกต้องตามที่เราต้องการ

? กำหนดจุดที่แน่นอนในการให้รางวัล :

ในขั้นตอนของการให้รางวัลเป็นเรื่องสำคัญมากเช่นกัน การเจาะจงวางอาหารไว้ระหว่างขาหน้า เมื่อหมาหมอบลง ช่วยเน้นให้หมาเข้าใจเห็นได้ชัดเจนขึ้น ว่ามันเลือกถูกทางแล้วจึงได้รับรางวัล

การให้อาหาร (ระหว่างขาหน้า) แบบนี้ ต้องแสดงท่าทางให้หมารู้อย่างสงบไม่ต้องพูด,หรือแสดงท่าทางอื่นๆ เพียงแต่คว่ำมือขวาปิดอาหารไว้ รอให้หมาตัดสินใจหมอบลงเพื่อรอกินอาหารที่ปิดไว้ ถ้าหมาไม่สนใจ (ไม่ว่าจะด้วยสาเหตุใด) ก็หยุดการฝึกไว้ก่อนค่อยลองใหม่คราวหน้า อย่าพยายามไปแก้ไขที่ตัวหมา ซึ่งก็จะกลายเป็นการเริ่มต้นของการฝึกแบบบังคับไป หรือมิฉะนั้นมันจะนึกว่า ?ฉันหมอบยังไงก็ได้ เดี๋ยวเจ้านายก็มาจัดท่าให้เองแหละ?

ถ้ามันงับแบบนั้นผมไม่ฝึกแล้ว แต่ไม่เป็นไรมันงับขาเพื่อนไม่ใช่ขาเรา

ถามทำอะไรครับ

เล่นถามกันบนบอร์ด เดี๋ยวพี่ ซวย
ตอบได้ ก็ตอบ...

พี่ อยู่ กกง.
รู้จักชื่อจริงแล้ว เช็คเอาเองใน intra ของกฟภ.

ว่าแต่joepattaya ชื่อ อะไร พี่ ได้เข้าไปเช็ค ดู ได้รู้จักหน้าตากัน
ยินดีที่ได้รู้จัก ครับ

สมองเริ่มมีรอยหยักขึ้นอีกนิสนึงเรา...

:o001: ดีมากเลยครับ ถึงเวลาจะลองฝึกดูครับ