ไข้หวัดหมู หรือ Swine Influenza คือ โรคไข้หวัดใหญ่ที่เกิดจากเชื้อไวรัส(มักจะเป็นเชื้อ Influenza type A เป็นส่วนใหญ่) สามารถแบ่งเป็นกลุ่มย่อย (subtype) ได้หลากหลายดังเช่นไข้หวัดใหญ่ที่พบทั่วไป สายพันธุ์ที่พบได้บ่อยคือ H1N1 และสายพันธุ์อื่นๆ เช่น H1N2 H3N1 H3N2 (สายพันธุ์ H3N2 มักจะเกิดจากการแพร่ระบาดจากคนสู่หมู) ในหมูพบว่ามีอัตราป่วย (morbidity rate) ค่อนข้างสูง แต่อัตราตาย (mortality rate) ค่อนข้างต่ำ 1-4%



เชื้อก่อโรค



Family Orthomyxoviridae



ในการระบาดครั้งนี้ พบว่าเป็นเชื้อพันธุ์ Influenza A/Clifornia/04/2009 (H1N1)



การติดต่อ



ในหมู ติดต่อทางการหายใจ ติดต่อโดยตรงและทางอ้อม และพาหะนำโรค (ไม่แสดงอาการ) ในหมู การติดต่อสู่คน ได้รับเชื้อโดยตรงจากหมูที่ป่วยหรือเชื้อที่อยู่ในสิ่งแวดล้อม พบว่ามีการายงานการติดต่อจากคนสู่คน ในกรณีสัมผัสใกล้ชิด (Close contacts)



ระยะแพร่เชื้อ



ตั้งแต่เริ่มแสดงอาการ จนถึง 7 วันหลังแสดงอาการ ในกลุ่มผู้ป่วยเด็ก โดยเฉพาะเด็กเล็กอาจจะแพร่เชื้อได้นานขึ้น ลักษณะทางคลินิก เหมือนไข้หวัดใหญ่ (ระบบทางเดินหายใจ) ในคน ได้แก่ ไข้ ไอ เจ็บคอ ปวดเมื่อยร่างกาย ปวดศีรษะ หนาวสั่น มีน้ำมูก คัดจมูก และอ่อนเพลีย อาจจะพบอาการท้องเสีย หรืออาเจียนได้ อาจจะพบว่าผู้ที่รับเชื้อจะไม่มีอาการ แสดงไม่รุนแรง อาการรุนแรง ปอดอักเสบจนถึงเสียชีวิตได้



การรักษา



พบว่าเชื้อไวต่อ Oseltamivir, แต่ดื้อ Amantadine และ Rimantadine



การแพร่ระบาด



การระบาดในสัตว์



จากรายงานของโอไอดี (OIE) พบการระบาดในสหรัฐอเมริกา เป็น endemic area ในทวีปอเมริกาเหนือ - ใต้ ทวีปยุโรป (อังกฤษ สวีเดน และ อิตาลี) ทวีปแอฟริกา (เคนยา) ทวีปเอเชีย (จีน และ ญี่ปุ่น)



การระบาดในคน



จากองค์การอนามัยโลกตามกฎอนามัยโลกปี พ.ศ. 2550 มีการรายงานโรคจากอเมริกาและสเปน



การป้องกัน



สามารถรับประทานเนื้อหมูที่ผ่านการชำแหละขนส่ง และเตรียมปรุงที่ถูกต้องตามหลักสุขาภิบาลอย่างปลอดภัย เชื้อไวรัสจะตายในอุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส



ผู้ป่วยสวมหน้ากากอนามัย และทิ้งกระดาษชำระที่เปื้อนลงถังขยะ



ล้างมือด้วยน้ำและสบู่ หรือแอลกอฮอล์ล้างมือโดยเฉพาะหลังไอ - จาม



ป้องกันตนเองเมื่อดูแลหรือผู้ใกล้ผู้ป่วย



หยุดพักเมื่อป่วย ระวังไม่สัมผัสตา จมูก และปาก เพื่อกันป้องกันการแพร่เชื้อ



ภูมิคุ้มกัน



วัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลไม่สามารถป้องกันโรคได้ แต่พบว่าสามารถลดความรุนแรงของโรครวมทั้งสภาพร่างกายและภูมิคุ้มกันในแต่ละบุคคล มีผลต่อความรุนแรงของโรค



สถานการณ์โรค



ในสหรัฐอเมริกา



พ.ศ. 2519 พบผู้ป่วยมากกว่า 200 ราย เสียชีวิต 1 ราย



พ.ศ. 2531 พบผู้ป่วยที่วิสคอนซิน 1 รายเสียชีวิต



พ.ศ. 2548 จนถึงเดือนมกราคม 2552 มีการรายงานผู้ป่วย 12 ราย ไม่พบผู้เสียชีวิต



พ.ศ. 2552 ทั้งหมด 7 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต (เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล 1 ราย) 5 รายที่แคลิฟอร์เนีย 2 ราย ที่เทกซัส



(11 US was age 9 - 50, all recover, 2 seek hospital care on 26 - April 14.00)



เม็กซิโก



จาก Federal district, Mexico 18 มีนาคม - 23 เมษายน 2552 มีการรายงานผู้ป่วยกลุ่มอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ (ILI) ทั้งหมด 854 ราย เสียชีวิต 59 ราย ใน San Louis Potosi, central Mexico 24 ราย เสียชีวิต 3 ราย ใน Mexicali, ใกล้ชายแดนสหรัฐอเมริกา 4 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต



มาตรการป้องกันการระบาด ในการระบาดครั้งนี้พบว่าผู้ที่ติดเชื้อส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่ม Young adult ได้มีการปิดโรงเรียนและสถานที่ชุมชน มีการคัดกรองนักเดินทางข้ามชายแดนที่มีไข้ เพื่อแยกโรคและดำเนินการส่งตัวกลับภายหลัง



หมอ พิทบูล