การผสมเทียมในสุนัข

การสืบพันธุ์เป็นวัฏจักรของสัตว์โลก การก้าวหน้าทางเทคโนโลยีย่อมเปิดโลกให้ก้าวไปอีก การผสมเทียมถึงทำกันมานานแล้วแต่ในสุนัขยังไม่แพร่หลายในอดีต แต่ในปัจจุบันได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของการสืบพันธุ์เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ทำให้วงการผสมพันธุ์สุนัขเปลี่ยนแปลงไปพอสมควร ทำให้เจ้าของพ่อพันธุ์เบาใจเรื่องการแพร่กระจายโรคติดต่อทางเพศสัมพันธุ์ของพ่อพันธุ์ เช่น โรคแท้งติดต่อ ที่น่าสะพึงกลัว และทำลายอนาคตของสุนัขหมดไป เราได้มีโอกาสได้พบประสบการณ์เลยเก็บมาเล่าสู่กันฟังให้เป็นที่ศึกษา และช่วยในการตัดสินใจ ระหว่างการผสมจริงและผสมเทียม ก่อนอื่นขอเข้าเรื่องเป็นวิชาการสักหน่อย เพื่อเป็นพื้นฐานเรื่องการผสมเทียม คำถามส่วนมากคือ ทำไมต้องผสมพันธุ์ หลายๆคนมักจะตั้งคำถามนี้ เราสรุปได้ดังนี้

- ปัญหาจากพ่อพันธุ์และแม่พันธุ์ที่ไม่สามารถผสมพันธุ์ตามธรรมชาติได้

- น้ำเชื้อที่มีคุณภาพดีและปริมาณที่มากสามารถแบ่งผสมให้กับแม่พันธุ์ครั้งละหลายตัวได้ในคราวเดียวกัน

- ป้องกันโรคติดต่อจากการผสมพันธุ์ทางธรรมชาติ เช่น โรคแท้งติดต่อ

- ในกรณีที่พ่อพันธุ์อยู่ไกลมากกับแม่พันธุ์ หรือต้องใช้ระยะเวลาการเดินทางที่ยาวนาน การผสมพันธุ์สามารถใช้น้ำเชื้อแช่เย็นหรือแช่แข็งได้

ขั้นตอนของการผสมเทียม โดยทั่วไปมี 5 ขั้นตอน

1.การรีดน้ำเชื้อ นิยมใช้วิธีนวดอวัยวะเพศ เพศผู้ทำให้แข็งตัว โดยใช้กลิ่นของเพศเมียเป็นตัวทำให้เกิดอารมณ์ทางเพศ

2. การตรวจและประเมินน้ำเชื้อ น้ำเชื้อที่ดีควรมีสีขาวน้ำนม หรือขาวครีม โดยมีปริมาตรที่แปลผันตามสายพันธุ์ และตัวสุนัขเองแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ส่วนที่ 1 เรียกว่า Presperm fraction จะมีปริมาตร 0.1-3 ml จะมีลักษณะน้ำสีใส ส่วนที่ 2 เรียกว่า Spermrich fraction จะมีปริมาตร 0.1-6 ml จะมีสีขาวน้ำนม ส่วนที่ 3 เรียกว่า Prostatic fraction จะมีปริมาณ 1-50 ml จะมีสีขาวขุ่น ส่วนนี้เป็นส่วนอาหารของตัวอสุจิ การเคลื่อนที่ไปข้างหน้าของตัวอสุจิที่สมบรูณ์ ควรมีเปอร์เซ็นต์การเคลื่อนที่ไปข้างหน้ามากกว่า 70% ความเข้มข้นของตัวอสุจิเมื่อเปรี่ยบเทียบจำนวนตัวอสุจิทั้งหมดต่อการหลั่งน้ำเชื้อ 1 ครั้ง จะอยู่ที่ 200-3000ล้านตัว ปริมาณตัวอสุจิที่น้อยที่สุดที่ทำให้ผสมติด คือประมาณ 200ล้านตัว ทั้งนี้ตัวอสุจิต้องมีความสมบรูณ์ น้ำเชื้อที่ดีควรมีตัวอสุจิที่ปรกติมากกว่า 70-90% ของน้ำเชื้อทั้งหมด

3.รูปแบบของน้ำเชื้อ

- น้ำเชื้อสดคือน้ำเชื้อที่รีดเก็บก่อนผสมพันธ์ ข้อดีคือเปอร์เซ็นต์การผสมติดสูงสะดวกรวดเร็ว ใช้งานง่ายขั้นตอนการผสมไม่ยุ่งยาก ข้อเสียคือ ระยะเวลาในการเก็บรักษาได้ไม่นาน ประมาณ 2 ชั่งโมง ในอุณหภูมิร่างกาย

- น้ำเชื้อแช่เย็น คือน้ำเชื้อที่รีดเก็บรักษาไว้ในตู้เย็น ข้อดีเก็บรักษาได้ในระยะเวลาหนึ่ง เปอร์เซ็นต์ของการผสมติดพอควร ข้อเสียใช้เวลาเตรียมน้ำยารักษาคุณภาพน้ำเชื้อ และต้องเก็บไว้ในที่เย็นที่อุณหภูมิคงที่

- น้ำเชื้อแช่แข็ง คือการรีดเก็บน้ำเชื้อไว้ใน ไนโตรเจนเหลว สามารถเก็บรักษาได้เป็นเวลานานหลายปี แต่มีข้อเสียคือ เปอร์เซ็นการผสมติดต่ำ ขั้นตอนการเตรียมการผสมยุ่งยากและต้องใช้ความชำนาญ การเก็บรักษายุ่งยาก และค่าใช้จ่ายสูง จึงไม่ค่อยนิยมมากนักยกเว้นในกรณีที่พ่อพันธุ์อยู่ไกลมาก ใช้ระยะเวลาการเดินทางมากกว่า 18 ชั่วโมง