ท้องเสีย (diarrhea)

ก่อนอื่นต้องรู้อาการก่อนว่าท้องเสียคืออะไร? ท้องเสีย คือ พฤติกรรมการขับถ่ายของน้องหมาที่มีรูปแบบผิดไปจากปกติ เช่น สุนัขบางตัวถ่ายวันละครั้ง เปลี่ยนมาขับถ่ายวันละ 5-6 ครั้ง ก็ผิดปกติไปนอกจากนั้นยังรวมไปถึง ความผิดปกติของอุจจาระด้วย เช่น นิ่ม, เหลว, มีกลิ่น, ปริมาณมากกว่าปกติ
 

1. ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ (non-infection)

2. เกิดจากการติดเชื้อ (Infection) โดยที่ตำแหน่งการเกิดโรคของทางเดินอาหารก็จะทำให้ลักษณะของอุจจาระไม่เหมือนกัน

• ถ้าเกิดขึ้นที่ ลำไส้เล็ก(small intestine) จะพบว่าอุจจาระมีสีเทาๆ เหลวๆ มีน้ำมากเนื่องจากอาหารไม่ถูกย่อย หรือดูดซึมนั่นเอง หรือถ้ามีเลือดออกในลำไส้ส่วนนี้ก็จะพบอุจจาระมีสีน้ำตาลเข้ม(Melena)

• ถ้าเกิดขึ้นที่ลำไส้ใหญ่(large intestine) จะพบว่าอุจจาระมีมูกปน จะออกมันๆวาวๆ ถ้ามีเลือดออกบริเวณลำไส้ส่วนนี้ จะพบว่ามีสีแดงสดปนอยู่กับอุจจาระ ถ้าเกิดขึ้นทั้งลำไส้เล็กและใหญ่ก็จะพบอุจจาระมีเลือดปนและเหลวเป็นน้ำ

ซึ่งสาเหตุของการเกิดท้องเสียที่บริเวณลำไส้ส่วนต่างๆอาจเกิดพร้อมกันได้ หรือเป็นเฉพาะที่ก็ได้ ในที่นี้จะยกตัวอย่างที่สาเหตุเกิดจากการติดเชื้อไวรัส, แบคทีเรียและบิด ,พยาธิ 
จริงๆแล้วอาการท้องเสีย ไม่ได้มาจากการติดเชื้ออย่างเดียวนะ ซึ่งอาจจะเกิดได้จาก

1.ไวรัส ไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในทางเดินอาหารน้องหมาที่สำคัญและมีความรุนแรง คือ พาร์โวไวรัสและโคโรนาไวรัส ไวรัสทั้งสองชนิดนี้จะทำให้ผนังลำไส้ของน้องหมามีการอักเสบอย่างรุนแรง ส่งผลให้น้องหมามีอาการซึม ไม่ทานอาหาร อาเจียน อึเหลวเป็นน้ำอาจมีมูกเลือดปน อาจพบการติดเชื้อไวรัสนี้ร่วมกับการติดเชื้อบิดและแบคทีเรียด้วยได้ ถ้าเป็นมากอาจทำให้น้องหมาเกิดภาวะขาดน้ำ เกลือแร่และกลูโคสในร่างกาย จนทำให้น้องหมามีอาการช็อคและเสียชีวิตได้ นอกจากนี้ตัวพาร์โวไวรัสอาจทำให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบได้ด้วย ซึ่งส่วนใหญ่น้องหมาจะมีอาการไข้ร่วมด้วย โรคจะเกิดขึ้นอย่างรุนแรงฉับพลันส่งผลให้ตายอย่างฉับพลันได้

2.แบคทีเรียและเชื้อบิด แบคทีเรียและเชื้อบิดหลายชนิดสามารถทำให้น้องหมาท้องเสียได้ โดยมากมักไม่ค่อยรุนแรงและมียาฆ่าเชื้อที่ได้ผลดี แต่ก็พบได้บ้างว่าอาจทำให้เสียชีวิตได้โดยเฉพาะในน้องหมาน้ำหนักตัวน้อย เพราะมีโอกาสเกิดภาวะขาดน้ำและขาดกลูโคสจนมีภาวะช็อคได้ง่ายกว่าสุนัขขนาดใหญ่
 

1. พยาธิต่างๆในลำไส้ ได้แก่ พยาธิไส้เดือน พยาธิปากขอ พยาธิแส้ม้า พยาธิตัวตืดแตงกวา เป็นต้น ก็สามารถทำให้น้องหมามีอาการท้องเสียได้ แต่ถ้าคุณเจ้าของมีโปรแกรมการถ่ายพยาธิเป็นประจำอยู่แล้วก็มีความเป็นไปได้น้อยที่จะเกิดจากสาเหตุนี้

2. นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อทีทำให้สุนัขท้องเสียได้อีก เช่น ภาวะการไวอาหาร เป็นภาวะที่เกิดปฏิกิริยาในร่างกายต่อส่วนประกอบของอาหาร อาจเป็นผลจากระบบภูมิคุ้มกันหรือไม่ก็ได้ มักเป็นในสุนัขที่พึ่งเปลี่ยนอาหารให้สงสัยสาเหตุนี้และลองพักท้อง หรือหยุดกินอาหารชนิดใหม่ก่อนเพื่อดูอาการ และยังมีโรคทางระบบอื่นๆที่ยังส่งผลให้ท้องเสียได้ แต่มักจะเป็นในสุนัขโต
   
   การดูแลน้องหมาที่มีอาการท้องเสียนั้น ในเบื้องต้นถ้ายังไม่ไปพบสัตวแพทย์อาจให้น้องหมางดอาหารประมาณ 6-8 ชั่วโมง เพื่อพักลำไส้น้องหมาไม่ให้มีการเคลื่อนไหวบีบตัวมาก ระหว่างนี้ให้เจ้าของเอาผงเกลือแร่ผสมน้ำหรือน้ำหวานผสมเกลือเล็กน้อยป้อนให้น้องหมาทาน ถ้าน้องหมาไม่มีอาการอาเจียนหรือถ่ายลดลงแล้ว ให้เริ่มให้อาหารปริมาณน้อยๆ แต่บ่อยครั้ง แล้วดูอาการน้องหมา ถ้าเค้าค่อยๆดีขึ้น ถ่ายเหลวลดลง ก็ค่อยๆเพิ่มปริมาณอาหารให้น้องหมากินและปรับให้เข้าสู่การให้อาหารตามปกติได้ แต่ถ้าน้องหมาอาการไม่ดีขึ้นหรือไม่ยอมทานอะไรเลยแม้แต่น้ำ ควรพาน้องหมาไปพบสัตวแพทย์ โดยเฉพาะในรายที่เป็นลูกสุนัขอายุน้อย สุนัขแก่หรือน้องหมาที่มีน้ำหนักตัวน้อย เพราะมีโอกาสเกิดภาวะช็อคและเสียชีวิตได้ง่าย ถ้าพบว่าน้องหมาถ่ายเหลวติดต่อกันเกิน 3 ครั้งขึ้นไป ควรพาน้องหมาไปให้สัตวแพทย์ทำการตรวจเพื่อหาสาเหตุ
   
   ทั้งนี้นั้นเราทำได้แค่คาดเดากลุ่มอาการของท้องเสียว่าเกิดจากสาเหตุใดเท่านั้น เมื่อพบว่ามีอาการควรรีบพาไปพบคุณหมอ เพื่อที่จะได้ตรวจหาสาเหตุอย่างละเอียด และตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อหาสาเหตุได้อย่างแท้จริง เราก็จะสามารถรักษาน้องหมาให้ได้ทันท่วงที
   
   อาหารสำหรับน้องหมาที่ท้องเสียนั้น ควรเป็นอาหารที่ย่อยและดูดซึมนำไปใช้ได้ง่าย หลีกเลี่ยงอาหารที่ย่อยยากหรือมีโอกาสทำให้ท้องเสียได้ง่าย เช่น นม ผลไม้บางชนิด เนื้อติดกระดูก เป็นต้น
   
   ถ้าน้องหมาท้องเสียจากการติดเชื้อ เจ้าของควรทำความสะอาดกรง หรือบริเวณที่อยู่อาศัย และบริเวณที่น้องหมาขับถ่ายด้วย เพื่อลดการปนเปื้อนของเชื้อในสิ่งแวดล้อมและลดโอกาสติดเชื้อซ้ำหรือติดโรคไปยังน้องหมาตัวอื่นในบ้าน โดยเฉพาะในกรณีที่น้องหมาติดเชื้อไวรัสลำไส้อักเสบ เนื่องจากไวรัสนี้ค่อนข้างทนทานในสิ่งแวดล้อม และไม่สามารถใช้น้ำยาฆ่าเชื้อที่นิยมใช้ตามบ้านเรือน เช่น น้ำยาถูพื้นบางยี่ห้อ หรือ น้ำยาเดทตอลได้ จะต้องใช้น้ำยาฆ่าเชื้อที่มีฤทธิ์ต่อไวรัสตัวนี้โดยตรงซึ่งอาจซื้อได้จากคลีนิคหรือโรงพยาบาลสัตว์บางที่ สารเคมีที่พอหาซื้อได้ไม่ยากในการฆ่าเชื้อไวรัสลำไส้อักเสบก็คือ ไฮโปคลอไรท์ ซึ่งมักจะผสมอยู่ในน้ำยาซักผ้าขาวหลายๆยี่ห้อ ให้นำน้ำยาซักผ้าขาวเหล่านี้มาผสมกับน้ำในอัตราส่วน 1:10-16 แล้วนำมาราดหรือพ่นบริเวณที่น้องหมาขับถ่ายหรืออยู่อาศัย ทิ้งไว้ประมาณ 1-2 ชั่วโมง แล้วทำความสะอาดด้วยน้ำเปล่าอีกที

สนับสนุนโดย อาหารสุนัข F1 
f1dogfood.com